Na jedną komórkę naszego ciała przypada dziesięć bakterii, dla których jesteśmy domem. Mieszkają w nas, mimo, że nie zapytały, czy mogą.😉. Stanowią aż 1-3% masy naszego ciała. Czyli, osoba ważąca 70 kilogramów nosi w sobie około 1-2 kilogramów bakterii (6). A 70%, z nich to lokatorzy przewodu pokarmowego. Mimo, że tak liczni -traktowani przez większość z nas z pewnym lekceważeniem ( często trafiają się tacy pacjenci : „pani doktor, mam katar i kaszel od 2 dni, proszę dać mi coś „silniejszego”, czyli antybiotyk 😉). Niesłusznie. Antybiotyk, przy okazji, zabija sporo „naszych”, korzystnych bakterii a wirusom odpowiadającym za przeziębienie nie czyni żadnej krzywdy.
Wiele gatunków bakterii, z którymi dzielimy nasze ciało, mocno wpływa na zdrowie. One żyją (i umierają) właśnie teraz, w tym momencie, na powierzchni naszej skóry, na języku i głęboko w jelitach. Nie ma co się przerażać. Raczej cieszyć 🙂
Wprawdzie, różne mają charaktery.
W większości, to komensale (co oznacza , że najczęściej nieszkodliwe darmozjady) i symbionty (handlowcy egzystujący na zasadzie zysk-zysk), a jedynie niewielka liczba przypadków spośród nich to czarne charaktery – złośliwe patogeny.
Oczywiście, istotne jest, by dominowały sprzyjające nam gatunki. Bo jeśli równowaga zostaje zaburzona, pojawia się większe zagrożenie wystąpieniem cukrzycy (1), otyłości (2), chorób z autoagresji (3), depresji (4), zaburzeń lękowych (5) i wielu, wielu innych.
Bakterie, które mamy w sobie, trzeba odpowiednio traktować. Z szacunkiem. Dobrze karmić. Przecież te w naszym brzuchu, dostają do jedzenia tylko to, co my zjemy.
Co powinniśmy więc jeść, żeby to przełożyło się na lepszą ochronę przed chorobami?
Takim ważnym elementem diety są PREBIOTYKI. PREbiotyki to rodzaj błonnika. Nasze enzymy trawienne są wobec niego bezradne, nie trawimy go. Za to, sprawia on wielką radość korzystnym bakteriom jelitowym. Z nich produkują sobie energię potrzebną do życia. Ale, korzystają nie tylko mikroby, bo my- też, W trakcie „zjadania prebiotyków” przez bakterie , powstają SCFAs, czyli krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (short chain fatty acids =SCFAs). I one są dla nas niczym lek.
Działają UZDRAWIAJĄCO na jelita. Odżywiają komórki jelitowe, kontrolują ich prawidłowy wzrost, hamują rozwój komórek nowotworowych chroniąc przed rakiem jelita grubego. Ograniczają rozrost niedobrych mikrobów. Hamują procesy zapalne. I pewnie robią jeszcze wiele innych rzeczy, o których dopiero się dowiemy.
Potem, wnikają z jelit do krwi i działają niczym leki PRZECIWZAPALNE hamując zapalenia (7-16).
ODCHUDZAJĄ. W badaniach, włączenie większej ilości prebiotyków do diety, bez innych wyrzeczeń i nakazów powodowało utratę zbędnych kilogramów.
PREBIOTYKI hamują apetyt !!!
Jelita prowadzą nieustanny dialog z mózgiem, między innymi, za pośrednictwem hormonów jelitowych. Pewne komórki jelit (komórki „L”) produkują hormony, które mają skomplikowane nazwy (dlatego częściej operujemy ich skrótami: PYY , GLP-1 i GLP-2) i niesamowicie ważną rolę do spełnienia. Normalizują poziom cukru we krwi. Chronią przed otyłością i cukrzycą II typu.
GLP-1 – (m.in.) spowalnia opróżnianie żołądka, w efekcie czego jesteśmy dłużej najedzeni po śniadaniu czy obiedzie, oprócz tego wpływa na ośrodki w mózgu hamując apetyt.
GLP-2 wpływa m.in. na uszczelnienie jelit. To ważne, bo jeśli nasz styl życia spowoduje, że nasze jelita stają się nieszczelne, mamy problem. O tym jest inny artykuł.
Jeśli zjadamy prebiotyki, powstają z nich SCFA, które „każą” jelitom wydzielać więcej tych cennych jelitowych hormonów (17-20). I chudniemy.
Jeśli chodzi o ilość, najbardziej bogate w prebiotyki pokarmy to:
guma arabska (85.6g w 100g), korzeń cykorii surowy (100 g zawiera 64.6 g prebiotyków), topinambur, inaczej nazywany słonecznikiem bulwiastym, surowy (32g w 100g), czosnek surowy (17.5g w 100g), surowy por (12g w 100g), cebula surowa (8g w 100g), cebula gotowana (5g w 100g), surowe szparagi (5g w 100g), surowe otręby pszenne (5g w 100g), banany (1g w 100g)
1) Outi Vaarala, Mark A. Atkinson, and Josef Neu, The “Perfect Storm” for Type 1 Diabetes The Complex Interplay Between Intestinal Microbiota, Gut Permeability, and Mucosal Immunity Diabetes. 2008 Oct; 57(10): 2555–2562.
2) John K DiBaise , Daniel N Frank and Ruchi Mathur , Impact of the Gut Microbiota on the Development of Obesity: Current Concepts Am J Gastroenterol Suppl (2012) 1:22–27; doi:10.1038/ajgsup.2012.5
3) Dietary modulation of the microbiome affects autoinflammatory disease. Lukens JR, Gurung P, Vogel P, Johnson GR, Carter RA, McGoldrick DJ, Bandi SR, Calabrese CR, Walle LV, Lamkanfi M, Kanneganti TD. Nature. 2014 Sep 28. doi: 10.1038/nature13788. [Epub ahead of print]. PMID: 25274309.
4) Vandvik PO, Wilhelmsen I, Ihlebaek C, Farup PG, Comorbidity of irritable bowel syndrome in general practice: a striking feature with clinical implications.Aliment Pharmacol Ther. 2004 Nov 15; 20(10):1195-203.
5) Gut-brain axis: how the microbiome influences anxiety and depression. Foster JA, McVey Neufeld KA Trends Neurosci. 2013 May; 36(5):305-12.
6) MacDougall, Raymond (13 June 2012). „NIH Human Microbiome Project defines normal bacterial makeup of the body”. NIH. Retrieved 2012-09-20.7) Gary D. Wu, Jun Chen, Christian Hoffmann, Kyle Bittinger, Ying-Yu Chen,
7) Scharlau D., Borowicki A., Habermann N., Hofmann T., Klenow S., Miene C., Munjal U., Stein K., Glei M. 2009. Mechanisms of primary cancer prevention by butyrate and other products formed during gut flora-mediated fermentation of dietary fibre. Mutat. Res. 682: 39–53
8) Tang Y., Chen Y., Jiang H., Robbins G. T., Nie D. 2011. G-protein-coupled receptor for short-chain fatty acids suppresses colon cancer. Int. J. Cancer. 128: 847–856 [PubMed]
9) Hamer H. M., Jonkers D., Venema K., Vanhoutvin S., Troost F. J., Brummer R. J. 2008. Review article: the role of butyrate on colonic function. Aliment. Pharmacol. Ther. 27: 104–119
10) Gijs den Besten,Karen van Eunen, Albert K. Groen, Koen Venema, Dirk-Jan Reijngoud, The role of short-chain fatty acids in the interplay between diet, gut microbiota, and host energy metabolism, J Lipid Res. 2013 Sep; 54(9): 2325–2340.
11) Hu G. X., Chen G. R., Xu H., Ge R. S., Lin J. 2010. Activation of the AMP activated protein kinase by short-chain fatty acids is the main mechanism underlying the beneficial effect of a high fiber diet on the metabolic syndrome. Med. Hypotheses. 74: 123–126
12) Gao Z., Yin J., Zhang J., Ward R. E., Martin R. J., Lefevre M., Cefalu W. T., Ye J. 2009. Butyrate improves insulin sensitivity and increases energy expenditure in mice. Diabetes. 58: 1509–1517
13) Donohoe D. R., Garge N., Zhang X., Sun W., O’Connell T. M., Bunger M. K., Bultman S. J. 2011. The microbiome and butyrate regulate energy metabolism and autophagy in the mammalian colon. Cell Metab. 13: 517–526
14) Moshfegh AJ, Friday JE, Goldman JP, Ahuja JK (July 1999). „Presence of inulin and oligofructose in the diets of Americans”. Journal of Nutrition 129 (7 Suppl): 1407S–1411S
15) Regulation of Inflammation by Short Chain Fatty Acids, Marco A.R. Vinolo, Hosana G. Rodrigues, Renato T. Nachbar, and Rui Curi , Nutrients. 2011 Oct; 3(10): 858–876.
16) Blouin J. M., Penot G., Collinet M., Nacfer M., Forest C., Laurent-Puig P., Coumoul X., Barouki R., Benelli C., Bortoli S. 2011. Butyrate elicits a metabolic switch in human colon cancer cells by targeting the pyruvate dehydrogenase complex. Int. J. Cancer. 128: 2591–2601
17) Tolhurst G, Heffron H, Lam YS, Parker HE, Habib AM, Diakogiannaki E, Cameron J, Grosse J, Reimann F, Gribble FM. Short-chain fatty acids stimulate glucagon-like peptide-1
18) Cani PD, Neyrinck AM, Maton N, Delzenne NM. Oligofructose promotes satiety in rats fed a high‐fat diet: involvement of glucagon‐like peptide‐1. Obes Res 2005; 13: 1000–1007.
19) Delmée E, Cani PD, Gual G, Knauf C, Burcelin R, Maton N et al. Relation between colonic proglucagon expression and metabolic response to oligofructose in high fat diet-fed mice. Life Sci 2006; 79: 1007–1013.
20) Reimer RA, Maurer AD, Eller LK, Hallam MC, Shaykhutdinov R, Vogel HJ et al. Satiety hormone and metabolomic response to an intermittent high energy diet differs in rats consuming long-term diets high in protein or prebiotic fiber. J Proteome Res 2012; 11: 4065–4074