Jelita pokrywa delikatny nabłonek. Powinien być barierą. Ale taką inteligentnie pracującą, bowiem ma do wypełnienia przeciwstawne funkcje. Powinien pozwalać na sprawne wnikanie tego z przewodu pokarmowego, co nam jest potrzebne do życia. Z drugiej zaś strony- stanowić nieugiętą przeszkodę. Bo to, co my mamy w jelitach mogłoby nas zabić, i to nawet wielokrotnie, jeśli dostałoby się bez kontroli do krwi.
Porządna bariera jelitowa, to kwestia kluczowa dla naszego zdrowia, a obecność zjawiska „przeciekających jelit” wyprzedza pojawienie się objawów w przypadku chorób z autoagresji, jak na przykład reumatoidalne zapalenie stawów (6) , choroba Hashimoto, stwardnienie rozsiane (7-9) , wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, cukrzyca I typu (10-13 ), celiakia (14-17). Do tego, można jeszcze dorzucić miażdżycę i choroby wątroby .
W czym rzecz… chodzi o to, że zadaniem naszego przewodu pokarmowego jest rozłożenie na czynniki pierwsze tego, co skonsumowaliśmy. Później potrzebne nam składniki mają być wchłonięte, zaś wszystko co pozostało, ma grzecznie opuścić nasze ciało w wiadomy sposób. Bardzo ważne jest , by do nas wnikało TYLKO to, co jest dla nas bezpieczne i nam potrzebne. Żadne drobnoustroje, toksyny czy inne świństwa. Ale to już zależy, od tego, czy bariera odgradzająca resztę nas od tego, co dzieje w środku jelit, funkcjonuje prawidłowo i broni przed inwazją.
Wnętrze jelit tętni życiem. Niektórzy mówią, że „jesteśmy bardziej bakteriami niż ludźmi”. Bo na jedna komórkę naszego ciała przypada dziesięć bakterii, dla których jesteśmy domem. A 70% z nich to lokatorzy przewodu pokarmowego. Żyją i umierają. Potem rozpadają się na części. I zdecydowanie lepiej, jeśli to „cmentarzysko” zostaje w środku w jelitach i zostaje potem wydalone. Nie chcemy, żeby wnikało do krwi. Dlatego potrzebne są nam szczelne jelita.
Fragmenty, które mogą zapoczątkować i nasilać wiele chorób to lipopolisacharydy ze ścian komórek Gram-ujemnych, w skrócie LPS ( ja będę je nazywać LPS-ami), nazywane są też fachowo „endotoksynami”,
Na powierzchni naszych komórek odpornościowych znajdują się „włączniki” (receptory Toll-like, TLR-4-4), uaktywniające się wtedy, gdy przyczepią się do nich LPS-y. Jeśli się już „przykleją” komórki odpornościowe wtedy „myślą”, że zostaliśmy zaatakowani przez bakterie. Ogłaszają alarm i przystępują do boju. One nie wiedzą, że to nie żaden atak, ale tylko brzydka zawartość jelit dostała się do krwi.
Zaczynają walczyć, produkując przeciwciała i całe mnóstwo związków powodujących stan zapalny. Ale niestety, niektóre LPS-y przypominają komórki naszych własnych narządów (22-26). I wtedy „dostaje” się naszym narządom . Jeśli LPS-y są podobne do fragmentów komórek trzustki, organizm niszczy ją, doprowadzając do rozwoju cukrzycy I typu.Jeśli są podobne do mieliny występującej w układzie nerwowym- rozwija się stwardnienie rozsiane (SM), podobieństwo do komórek tarczycy zapoczątkowuje chorobę Hashimoto (18,19). Jeśli chodzi o tarczycę. Nawiasem mówiąc, krążące LPS-y wydają się wpływać na czynności tego narządu też w inny sposób. Nie tylko potrafią obniżyć poziom jej hormonów, ale także zmniejszają ilość receptorów dla nich (20,21).
Niezależnie od wpływu na choroby autoimmunologiczne, krążące we krwi fragmenty bakterii przedostające się z jelit, powodują ogólnoustrojowe zapalenie (27), sprzyjające na przykład alergiom i miażdżycy.
Troszkę „LPS-ów” krąży po ciele też osób zdrowych, ale podwyższone stężenia wiążą się już z problemami zdrowotnymi.
W przypadku chorób z autoagresji, czyli takich, kiedy nasz własny układ odpornościowy zaczyna niszczyć narządy, ważna jest podatność genetyczna. Ale częściowo. Jedynie 10% osób z genami sprzyjającymi rozwojowi tych chorób choruje. Decydują inne czynniki. I wygląda na to, że spora rolę odgrywa tu stan bariery jelitowej.
Podsumujmy: nieszczelne jelita umożliwiają swobodne wnikanie do krwiobiegu różnych szkodliwych rzeczy, między innymi, kawałków i całych bakterii . A czym jest ta tak ważna dla nas „bariera jelitowa? I co najważniejsze, jak możemy ją poprawić? Bo na szczęście , wiele jest w naszych rękach- w innych artykułach
1) Alterations in intestinal permeability, M C Arrieta, L Bistritz, and J B Meddings, Gut. Oct 2006; 55(10): 1512–1520.
2) Cereijido M, Contreras RG, Flores-Benítez D, Flores-Maldonado C, Larre I, Ruiz A, Shoshani L. New diseases derived or associated with the tight junction. Arch Med Res 38: 465–478, 2007.
3) Shen L, Turner JR. Role of epithelial cells in initiation and propagation of intestinal inflammation. Eliminating the static: tight junction dynamics exposed. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 290: G577–G582, 2006.
4) Fasano A. Pathological and therapeutical implications of macromolecule passage through the tight junction. In: Tight Junctions. Boca Raton, FL: CRC, 2001, p. 697–722.
5) Fasano A. Intestinal zonulin: open sesame! Gut 49: 159–162, 2001.
6) Edwards CJ. Commensal gut bacteria and the etiopathogenesis of rheumatoid arthritis. J Rheumatol 35: 1477–1479, 2008.
6)Sonier B, Patrick C, Ajjikuttira P, Scott FW. Intestinal immune regulation as a potential diet-modifiable feature of gut inflammation and autoimmunity. Int Rev Immunol 28: 414–445, 2009.
7)Fasano A. Pathological and therapeutical implications of macromolecule passage through the tight junction. In: Tight Junctions. Boca Raton, FL: CRC, 2001, p. 697–722.
9) Westall FC. Abnormal hormonal control of gut hydrolytic enzymes causes autoimmune attack on the CNS by production of immune-mimic and adjuvant molecules: a comprehensive explanation for the induction of multiple sclerosis. Med Hypotheses 68: 364–369, 2007.
10) Mäkelä M, Vaarala O, Hermann R, Salminen K, Vahlberg T, Veijola R, Hyöty H, Knip M, Simell O, Ilonen J. Enteral virus infections in early childhood and an enhanced type 1 diabetes-associated antibody response to dietary insulin. J Autoimmun 27: 54–61, 2006.
11)Mojibian M, Chakir H, Lefebvre DE, Crookshank JA, Sonier B, Keely E, Scott FW. Diabetes-specific HLA-DR-restricted proinflammatory T-cell response to wheat polypeptides in tissue transglutaminase antibody-negative patients with type 1 diabetes. Diabetes 58: 1789–1796, 2009.
12) Simpson M, Mojibian M, Barriga K, Scott FW, Fasano A, Rewers M, Norris JM. An exploration of Glo-3A antibody levels in children at increased risk for type 1 diabetes mellitus. Pediatr Diabetes 10: 563–572, 2009.
13)Vaarala O. Is it dietary insulin? Ann NY Acad Sci 1079: 350–359, 2006.
14) Ou G, Hedberg M, Hörstedt P, Baranov V, Forsberg G, Drobni M, Sandström O, Wai SN, Johansson I, Hammarström ML, Hernell O, Hammarström S. Proximal small intestinal microbiota and identification of rod-shaped bacteria associated with childhood celiac disease. Am J Gastroenterol 104: 3058–3067, 2009.
15) Dubois PC, van Heel DA. Translational mini-review series on the immunogenetics of gut disease: immunogenetics of coeliac disease. Clin Exp Immunol 153: 162–173, 2008.
16)De Palma G, Cinova J, Stepankova R, Tuckova L, Sanz Y. Pivotal advance: Bifidobacteria and gram-negative bacteria differentially influence immune responses in the proinflammatory milieu of celiac disease. J Leukoc Biol
17)De Palma G, Nadal I, Medina M, Donat E, Ribes-Koninckx C, Calabuig M, Sanz Y. Intestinal dysbiosis and reduced immunoglobulin-coated bacteria associated with coeliac disease in children. BMC Microbiol 10: 63, 2010.
18) Bacterial lipopolysaccharide stimulates the thyrotropin-dependent thyroglobulin gene expression at the transcriptional level by involving the transcription factors thyroid transcription factor-1 and paired box domain transcription factor 8.Velez ML, Costamagna E, Kimura ET, Fozzatti L, Pellizas CG, Montesinos MM, Lucero AM, Coleoni AH, Santisteban P, Masini-Repiso AM. Endocrinology. 2006 Jul;147(7):3260-75. Epub 2006 Apr 20.
19) Interleukin-1 production and action in thyroid tissueY Kawabe, K Eguchi, C Shimomura, M Mine, T Otsubo, Y Ueki, H Tezuka, H Nakao, A Kawakami and K Migita J Clin Endocrinol Metab. 1989 Jun;68(6):1174-83.
20) Interleukin-18, a proinflammatory cytokine, contributes to the pathogenesis of non-thyroidal illness mainly via the central part of the hypothalamus-pituitary-thyroid axis A Boelen, J Kwakkel, M Platvoet-ter Schiphorst, B Mentrup, A Baur, J Koehrle, and WM Wiersinga European Journal of Endocrinology, Vol 151, Issue 4, 497-502
21) Sick euthyroid syndrome is associated with decreased TR expression and DNA binding in mouse liver. Beigneux AP, Moser AH, Shigenaga JK, Grunfeld C, * Feingold KR. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2003 Jan;284(1):E228-36. Epub 2002 Sep 3.
22) Bauer S, Müller T, Hamm S. Pattern recognition by Toll-like receptors. Adv Exp Med Biol 653: 15–34, 2009.
23) Fasano A. Physiological, pathological, and therapeutic implications of zonulin-mediated intestinal barrier modulation: living life on the edge of the wall. Am J Pathol 173: 1243–1252, 2008.
24) Groschwitz KR, Hogan SP. Intestinal barrier function: molecular regulation and disease pathogenesis. J Allergy Clin Immunol 124: 3–20, 2009.
25) Yokote H, Miyake S, Croxford JL, Oki S, Mizusawa H, Yamamura T. NKT cell-dependent amelioration of a mouse model of multiple sclerosis by altering gut flora. Am J Pathol 173: 1714–1723, 2008.
26) Ochoa-Repáraz J, Mielcarz DW, Ditrio LE, Burroughs AR, Foureau DM, Haque-Begum S, Kasper LH. Role of gut commensal microflora in the development of experimental autoimmune encephalomyelitis. J Immunol 183: 6041–6050, 2009.
27) Shi H, Kokoeva MV, Inouye K, Tzameli I, Yin H, Flier JS: TLR4 links innate immunity and fatty acid–induced insulin resistance. J Clin Invest 2006;116:3015–3025 CrossRefMedlineGoogle Scholar