Duży wpływ na procesy pobudzania i hamowania w korze mózgowej ma ilość i jakość białka diety. Podaż pełnowartościowego białka ma szczególnie doniosłe znaczenie dla układu dokrewnego, który ściśle współpracuje z układem nerwowym. Z aminokwasów ważny wpływ na czynności ośrodkowego układu nerwowego wywiera kwas glutaminowy. Pokarmy bogate w kwas glutaminowy podajemy przy wyczerpaniu psychicznym, upośledzeniu zdolności do skupienia uwagi, w stanach depresyjnych, w miażdżycy naczyń krwionośnych, a nawet po udarach mózgu. Dieta bogata w kwas glutaminowy daje lepsze wyniki lecznicze (czasami zgodnie ze wskazaniami lekarza należy dodawać specyfik farmaceutyczny do potraw), niż samo leczenie farmakologiczne.
Zasadniczym składnikiem pokarmowym niezbędnym dla prawidłowej czynności układu nerwowego jest cukier glukoza. Przy niedocukrzeniu krwi występuje ogólne osłabienie, poty, drżenie rąk, zaczerwienienie twarzy.
Na czynność układu nerwowego mają również wpływ sole mineralne oraz odczyn (pH) soków ustrojowych. Dieta zakwaszająca wzmaga napięcie układu współczulnego, podobnie działa wapń. Dieta alkalizująca oraz potas wzmagają napięcie układu przywspółczulnego.
Przy chorobach układu nerwowego, nawet jeśli nie ma bezpośredniej zależności od niedoborów pokarmowych, chorzy mogą doznać poprawy po uregulowaniu diety. Oto kilka wskazań przy układaniu diety dla różnych schorzeń.
Zapalenie wielonerwowe — często ulgę (gdy nie doszło do nieodwracalnych zmian w nerwach) przynosi dieta bogata w surówki owocowe i warzywne. Surówki podajemy 4-5 razy dziennie w niewielkich ilościach na zmianę owocowe i warzywne.
Stwardnienie rozsiane – w diecie zaleca się ok. 35 g tłuszczu z tego 20 g tłuszczu zwierzęcego w postaci masła, śmietany, mleka, tranu, a reszta w postaci tłuszczu roślinnego. Dieta z taką ilością tłuszczu zmniejsza krzepliwość krwi. Nawroty choroby przy tej diecie są rzadsze i łagodniejsze.