Jedną z podstawowych zasad w opiece nad wcześniakiem jest niedopuszczanie do ochłodzenia ciała. Wcześniak ma na ogół mniej podskórnej tkanki tłuszczowej, dlatego krew płynąca w naczyniach skóry łatwiej oddaje ciepło do otoczenia. Kiedy maluszek marznie, jego organizm dąży do podwyższenia temperatury ciała i wykorzystuje energię na ogrzanie, a nie na inne ważne funkcje życiowe (pracę serca, oddychanie), co może grozić osłabieniem. Warto o tym pamiętać, jednak nie znaczy to,
że trzeba dziecko przegrzewać. Najlepsza temperatura w pokoju wcześniaka to 22-23°C.
Jeśli w domu jest ciepło, maluch nie musi przez cały czas mieć na głowie czapki. Można ją włożyć po kąpieli na 15 minut. Pamiętaj też, że wcześniaki nie lubią być krępowane, więc nie owijaj ciasno malca w kocyk.
KĄPANIE i sen
Wcześniaka należy kąpać codziennie, tak jak każdego noworodka. Jego skóra jest bardzo delikatna i skłonna do podrażnień, dlatego używaj tylko takich środków myjących i kosmetycznych, które mają atest. Zwykle kąpiel nie powinna trwać dłużej niż kilkanaście minut aby nie wychłodzić organizmu malca. Ważne, aby pomieszczenie, w którym będziecie kąpać dziecko, było odpowiednio dogrzane (25-26°C), a woda do mycia miała temperaturę ciała (około 37°C). Jeżeli maluch płacze przed lub po kąpieli, może to oznaczać, że jest mu zimno.
Gdy dziecko jest już wytarte i ma na sobie śpioszki, wyłącz piecyk – malec powinien stopniowo przyzwyczajać się do niższej temperatury. Nie otwieraj jednak na oścież drzwi, aby nie robić przeciągu.
Ponieważ paluszki wcześniaka są wyjątkowo małe, a nawet drobne skaleczenie może wywołać infekcję, lepiej zrezygnuj z obcinania mu paznokci. Przy najbliższej okazji poproś o to położną lub lekarza. Przez ten czas zakładaj maluszkowi na dłonie rękawiczki, by nie podrapał sobie buzi.
KIEDY NA SPACER?
Na pierwszy spacer z wcześniakiem możesz wyjść dopiero wtedy, gdy jego organizm nauczy się utrzymywać prawidłową temperaturę ciała (około 36,6-37°C). Możesz to sprawdzić w domu podczas zmiany pieluszki – jeżeli dziecko nie marznie w czasie przewijania, oznacza to, że jego system termoregulacji funkcjonuje coraz lepiej i nie ma przeciwwskazań do zapoznania go ze świeżym powietrzem, o ile nie ma siarczystego mrozu, ulewy czy porywistego wiatru.
Wcześniak w domu
Długo czekałaś, by maluszek opuścił inkubator. Teraz to ty się będziesz nim opiekować. Musisz wiedzieć ten temat więcej niż inne mamy!
Nareszcie zabieracie wasze dziecko do domu prawdopodobnie masz obawy, czy będziesz umiała dobrze pielęgnować taką kruszynkę. Ten niepokój jest uzasadniony, ponieważ opieka nad dzieckiem przedwcześnie urodzonym nie zawsze jest łatwa. Maleńki wcześniak szczególnie wymaga cieplarnianych warunków. Kiedy już zostaniesz z malcem sama do domu, w dużym stopniu zdana będziesz na swoją intuicję i wiedzę, jaką zdobyłaś opiekując się dzieckiem w szpitalu. A jest ona duża, bo przecież wnikliwie obserwowałaś, jak robiły to pielęgniarki.
Będąc jeszcze w ciąży, na pewno myślałaś, że masz jeszcze dużo czasu na kupno wyprawki i przedwczesny poród cię zaskoczył. Twój maluszek spędzi teraz kilka tygodni w inkubatorze, więc możesz wysłać męża lub innych bliskich do sklepu po niezbędny ekwipunek dla malca. Nie rób od razu wielkich zapasów – czas pokaże, co dziecku jest najbardziej potrzebne i czego może używać.
Przede wszystkim kup pieluszki jednorazowe przeznaczone dla noworodków. Np. Pampers, Huggies pasują na maluchy o wadze od 2,5 kg. Jeszcze mniejsze rozmiary dostępne są w sklepie (pieluszki Fixies 2-5 kg i inne 1-3 kg). W pielęgnacji wcześniaka możesz też stosować nawilżone chusteczki. Pamiętaj jednak, że twoje dziecko ma wyjątkowo delikatną skórę, wrażliwszą niż donoszony noworodek.
Aby zmniejszyć ryzyko podrażnień lub odparzeń, częściej wietrz pupę malca i stosuj kremy: Sudocrem, Penaten, Linomag, Alantan – można ich używać u wcześniaków.
Na pewno przyda ci się poduszka-gniazdko, zwana też rogalem, na której będziesz układała dziecko (możesz ją kupić w sklepie internetowym). Na ogót maluch przedwcześnie urodzony ma słabsze napięcie mięśniowe niż dziecko urodzone w terminie i zdarza się, że przyzwyczaja się do przybierania niewłaściwej pozycji ciała (leży, odginając głowę do tyłu). Rogal pomoże skorygować ten nawyk (poproś fizjoterapeutę, pod którego opieką na pewno będzie twoje dziecko, aby pokazał, jak prawidłowo układać maleństwo na rogalu).
Kupując ubranka, zwróć uwagę, z czego są wykonane. Najlepiej, aby były z bawełny. Często rozmiar na 50 cm jest zbyt duży, dlatego na początek kup mniejsze ciuszki, np. oznaczone metką „Uśmiech Bociana” lub „Gucio”. Najmniejsze dostępne rozmiary to 40 cm (zamówisz je w tym samym sklepie, co poduszkę-rogal).
U wcześniaków istnieje większe ryzyko bezdechu i zwolnienia czynności serca. Zastanów się, czy nie warto kupić lub wypożyczyć monitor oddechu (cena ok. 400 zł). Jeżeli przerwa między oddechami u dziecka trwa dłużej niż 20 sekund, włączy się alarm.