Dieta w chorobach dróg żółciowych

Przy zapaleniu woreczka żółciowego i kamicy żółciowej należy unikać pożywienia bogatego w kalorie i tłuszcz. Wyłączamy z diety pokarmy działające silnie żółciotwórczo i zwiększające poziom cholesterolu we krwi i żółci, takie jak: żółtka jaj, czekoladę, kakao, majonezy, potrawy smażone i pieczone. Dbamy, by chory otrzymywał niewielkie ilości tłuszczu w postaci masła. Należy pamiętać, że oliwa mniej od innych tłuszczów przesiąka w pokarm i dzięki temu jest lepiej znoszona przy chorobach dróg żółciowych. Im bardziej pokarm jest przesiąknięty tłuszczem, tym jest trudniej strawny.
Układając dietę dla człowieka chorego na choroby dróg żółciowych (ogólniej wątroby) należy zawsze zwrócić uwagę, czy chory jest otyły czy wychudzony i dostosować do tego wartość kaloryczną pożywienia.

Należy uwzględnić kwaśność żołądka (często niedokwaśność), ewentualnie skłonność do zaparć oraz osobiste doświadczenie chorego, co do tolerowania poszczególnych pokarmów.
Specjalnego postępowania dietetycznego wymaga leczenie ostrego napadu kolki żółciowej. Nie wolno wtedy podawać pokarmów które wzmagają produkcję żółci lub pobudzają drogi żółciowe. Z tego względu wyklucza się tłuszcze i białka. Pożywienie winno być węglowodanowe o konsystencji płynnej. Węglowodany podnoszą sprawność komórek wątrobowych, a ogrzane płyny powodują wydzielanie rozcieńczonej żółci, sprzyjają więc usuwaniu produktów zapalnych. Płyny podajemy w ilości od 1/2 do 1/3 szklanki jednorazowo (w sumie dziennie około 6 szklanek). Następnie, w miarę uspokajania się objawów, podajemy ciepłe przecierane kompoty, odwar z ryżu, kleiki na wodzie, sucharki, czerstwe bułki, puree z ziemniaków, a następnie gotowane przetarte jarzyny (np. marchew), pieczone jabłka, konfitury, miód, nieco świeżego masła.

W okresie międzynapadowym oraz przy kamicy żółciowej należy stosować się do przedstawionych w tabeli wskazań.

Zestawienie pokarmów dozwolonych i przeciwwskazanych w okresie międzynapadowym kolki żółciowej oraz kamicy żółciowej.

Grupa

produktów

Produkty i potrawy dozwolone Produkty i potrawy zabronione
Napoje Słaba herbata, herbata z cytryną, herbata z mlekiem zbieranym, kawa zbożowa, wody mineralne z niewielką zawartością CO2, soki owocowe i warzywne Kakao, kawa ziarnista, mocna herbata, wszystkie napoje zimne, napoje alkoholowe, wody mineralne gazowane
Pieczywo Czerstwe pieczywo pszenne i żytnie z niskiego przemiału, bułki, rogaliki, sucharki, grzanki, biszkopty Chleb razowy, wszelkie pieczywo świeże, pieczywo na drożdżach, torty, ciasto francuskie
Zupy Zupy mleczne, z kaszą, drobnym makaronem, krupniki, zupy owocowe i jarzynowe Zupy na wywarach, grochówka, kapuśniak, zupy z kwaśną śmietaną i zasmażką
Produkty zbożowe i strączkowe Kasza manna, krakowska, jęczmienna, owsianka, tapioka, sago, drobne kluseczki, drobny makaron, lane ciasto, zielony cukrowy groszek Kasze gruboziarniste, potrawy mączne smażone przyrządzane tłusto, groch, fasola, bób, soczewica
Tłuszcze Masło, oliwa, słodka śmietanka w niewielkich ilościach Margaryna, majonezy, tłuste sosy, kwaśna śmietana
Sery, jaja Białka jaj, twaróg, biały ser Żółtka jaj, tłuste sery, wszelkie konserwy
Jarzyny Ziemniaki, marchew, buraczki, szpinak, najlepiej w postaci puree, delikatna sałata w niewielkiej ilości, pomidory bez skórki Jarzyny strączkowe, wszelkie odmiany kapusty, ogórki, korniszony, rzepa, szparagi, grzyby
Grupa

produktów

Produkty i potrawy dozwolone Produkty i potrawy zabronione
Owoce Jabłka, śliwki, czereśnie, lepiej w postaci przecieranych kompotów, poziomki, czarne jagody, maliny, truskawki, pomarańcze, cytryny Gruszki, orzechy, agrest, owoce surowe, wszelkie owoce niedojrzałe
Desery Kisiele, budynie, galaretki owocowe na żelatynie niebarwionej, bezy, biszkopty, musy, miód Torty, kremy, lody, pączki, faworki, ciastka z czekoladą, ze śmietaną
Cukry i słodycze Cukier buraczany, glukoza, laktoza, miód pszczeli, dżemy i syropy owocowe Czekolada, chałwa
Przyprawy Koperek, kminek, cynamon, wanilia, szczypiorek, kwasek cytrynowy i mlekowy, sok z cytryn i pomidorów, skórka cytryn, sól Ocet, musztarda, pieprz, papryka, imbir, cebula, czosnek