Borówki – Pietruszka

Borówki są bardzo cennymi owocami, szczególnie ze względu na bogactwo witamin i składników mineralnych. Znane jest też lecznicze zastosowanie borówki czernicy (tzw. czarna jagoda) w leczeniu biegunek i chorób układu trawienia. Borówka brusznica, o czerwonych gorzko-kwaskowatych owocach, dzięki zawartości w jagodach kwasu benzoesowego i śladowych ilości kwasu salicylowego, bardzo dobrze przechowuje się przygotowana w postaci konfitury. Warto wiedzieć, że borówka bagienna (łochynia lub pijanica) ma owoce sino-czarne, wewnątrz zielonkawe o smaku kwaskowatym i własnościach odurzających.
Nie spożywa się jagód łochyni na surowo, ale przetwory, a szczególnie dżemy, są bardzo wartościowe.

Tabela. Skład chemiczny borówek

Składniki Borówka czernica Borówka brusznica
zawartość w 100 g części jadalnej
Woda 78,8 — 86,0 g 85,3 —89,0 g
Białko 0,60 — 0,78 g 0,12 — 0,40 g
Tłuszcz 0,6 g 0,40 — 0,70 g
Cukrowce 7,0 — 13,9 g 5,0 —12,0 g
Błonnik 1,2 — 2,33 g 1,4 — 1,8 g
Związki nieorganiczne 0,30 — 0,37 g 0,25 — 0,32 g
Sód 0,3 — 2,0 mg 2,0 mg
Potas 31,0 — 99,0 mg 53,0 —87,0 mg
Magnez 2,4 mg 5,5 mg
Wapń 3,0 — 16,0 mg 13,0 —15,0 mg
Mangan 2,3 — 4,4 mg 0,3 — 0,6 mg
Żelazo 0,4 — 1,0 mg 0,4 — 0,6 mg
Miedź 0,11 mg 0,12 — 0,40 mg
Fosfor 2,2 — 13,0 mg 8,0 —11,0 mg
Chlor 5,0 mg 4,0 mg
Jod 0,005 mg
Karoteny 0,06 — 0,17 mg 0,021— 0,024 mg
Witamina B1 0,020— 0,030 mg 0,014 mg
Witamina B2 0,020— 0,030 mg 0,003— 0,045 mg
Kwas nikotynowy 0,3 — 0,4 mg 0,033— 0,5 mg
Kwas pantotenowy 0,16 mg 0,025— 0,22 mg
Witamina B6 30,0 —101,0 ng 0,010— 0,013 mg
Kwas foliowy 82,0 ng 2,6 — 2,7 mg
Witamina C 10,0 — 44,0 mg 11,0 —20,0 mg
Kwas jabłkowy 0,85 g 0,26 g
Kwas cytrynowy 1,10 g
Kwas ogółem 1,15 g 2,4 g
Sacharoza 0,22’g 0,53 g
Cukier inwertowany 5,43 g 8,2 g
Pentozany 0,76 — 1,28 g
Kwas benzoesowy 0,065 g

Pietruszka

Pietruszka swe własności przyprawowe zawdzięcza olejkowi eterycznemu zawartemu we wszystkich jej częściach, który nadaje specyficzny smak i zapach, pobudza .trawienie i ma właściwości lecznicze (moczopędne). Nasiona pietruszki stosuje się w lecznictwie w schorzeniach nerek i pęcherza. Większe zastosowanie winna znaleźć pietruszka naciowa, którą można uprawiać nawet w warunkach domowych w doniczkach czy skrzynkach na oknie. Pietruszka naciowa ma cienki zdrewniały korzeń i dużą rozetę liści, zawierającą od 10 do 100 liści na jednym korzeniu (u pietruszki zwykłej — tylko 15—40).

O natce pietruszki mówimy, że jest to jeden z najcenniejszych produktów (po mleku), w jaki natura nas obdarzyła. Dostarcza około 18 kcal. Posiada bardzo dużo żelaza (od 3 do 19 mg), wapnia, potasu, sporo fosforu i manganu. Witamin posiada także moc.

1 łyżka siekanej pietruszki zapewnia pełne pokrycie na witaminy na cały dzień (ale np. witaminy A, aż trzykrotnie więcej niż dzienne zapotrzebowanie – około 18 000 j.mn., zawiera witaminę E ale dość mało witamin z grupy B).

Tabela. Skład chemiczny pietruszki

Składniki Liście Korzeń
zawartość w 100 g części jadalnej
Woda 78,7 — 85,1 g 86,5 —90,2 g
Białko 3,66— 5,20 g 2,11 — 3,36 g
Tłuszcz 0 — 0,72 g 0,60 g
Cukrowce 9,82 g 1,70 — 2,60 g
Błonnik 1,45 g
Związki nieorganiczne 1,68 g 1,51 — 1,74 g
Sód 30,0 — 33,0 mg
Potas 923,0 —1080,0 mg
Magnez 30,0 — 52,2 mg
Wapń 165,0 — 325,0 mg
Żelazo 8,0 mg
Miedź 0,52 mg
Fosfor 128,0 mg 49,9 —69,2 mg
Fluor 0,11 mg
Chlor 156,0 mg
Karoteny 6,5 — 8,0 mg 0,010— 0,065 mg
Witamina B1 0,12— 0,15 mg 0,077— 0,14 mg
Witamina B2 0,30 mg 0,085— 0,088 mg
Kwas nikotynowy 1,0 — 1,7 mg 1,35 — 2,8 mg
Witamina B6 0,12— 0,30 mg 0,18 — 0,33 mg
Witamina C 150,0 — 182,0 mg 24,0 —54,0 mg