Cykoria sałatowa
Częścią użytkową tej rośliny są główki ściśle zwiniętych liści. Pędzenie główek cykorii odbywa się bez dostępu światła. Barwa liści jest wtedy biała lub jasnokremowa. Liście zielone są nieprzydatne do spożycia (bardzo gorzkie). Cykorię sałatową spożywa się na surowo lub gotowaną. Stwierdzono, że spożywanie cykorii sałatowej wpływa dodatnio na działalność wątroby i nerek, na krążenie krwi, sprzyja przemianie materii i pobudza apetyt. Jest zasadotwórcza (+ 7).
Niektóre źródła podają, że w mięsistych liściach cykorii sałatowej są substancje działające podobnie jak insulina — a więc winni ją spożywać cukrzycy.
Cykorię korzeniową stosuje się tylko w przemyśle. Palone, mielone korzenie są używane pod nazwą cykoria jako dodatek lub namiastka kawy.
Tabela. Skład chemiczny cykorii sałatowej
Składniki | Zawartość w 100 g części jadalnej | Składniki | Zawartość w 100 g części jadalnej |
Woda | 93,1 — 96,2 g | Żelazo | 0,50 — 1,10 mg |
Białko | 0,80— 1,70 g | Miedź | 0,14 mg |
Tłuszcz | 0,10— 0,30 g | Cynk | 0,19 mg |
Cukrowce | 2,27 g | Fosfor | 20,0 —28,0 mg |
Błonnik | 0,80— 0,90 g | Chlor | 25,0 mg |
Karoteny | 0,60 — 2,16 mg | ||
Związki nieorganiczne | 1,0 g | Witamina B1 | 0,040— 0,085 mg |
Sód | 1,00— 7,30 g | Witamina B2 | 0,030— 0,035 mg |
Potas | 182,0 —200,0 mg | ||
Magnez | 12,6 — 13,0 mg | Kwas nikotynowy | 0,20 — 0,30 mg |
Wapń | 15,0 — 49,0 mg | Witamina C | 5,0 —15,0 mg |
Mangan | 0,30 mg | Kwas szczawiowy | 27,3 mg |
Por
Najwartościowszą częścią pora jest wydłużona cebula. Cebule pora składają z mięsistych białokremowych, ściśle przylegających łusek. Wyróżnia się dwie zasadniczo odrębne formy: por letni i por zimowy.
Por letni jest zawsze bardziej soczysty i miękki. Stwierdzono, że pory są moczopędne i wzmagają laktację. Są lekko strawne, dlatego polecane są dla wszystkich, a szczególnie dla osób starszych i dzieci skłonnych do obstrukcji.
Zawierają witaminę C, A i B1, sporo wapnia, fosforu, siarki i trochę magnezu. Do wyjaśnienia pozostaje sprawa ilości żelaza, gdyż rożne źródła podają mało prawdopodobne ilości. Są firmy, które reklamują por jako najbogatsze źródło żelaza na świecie.
Tabela Skład chemiczny pora
Składniki | Zawartość w 100 g części jadalnej | Składniki | Zawartość w 100 g części jadalnej |
Woda | 86,3 — 90,8 g | Cynk | 0,31 mg |
Białko | 2,0 — 2,5 g | Fosfor | 30,0 —57,0 mg |
Tłuszcz | 0,25— 0,44 g | Chlor | 24,0 mg |
Cukrowce | 4,55— 9,20 g | Karoteny | 0,024— 0,70 mg |
Błonnik | 1,10— 1,50 g | Witamina E | 2,0 mg |
Związki nie organiczne | 0,82— 0,90 g | Witamina B2 | 0,040— 0,1 mg |
Sód | 5,0 mg | Kwas nikotynowy | 0,50 — 0,60 mg |
Potas | 200,0 —250,0 mg | Witamina B6 | 0,20 — 0,30 mg |
Magnez | 14,0 — 21,0 mg | Witamina C | 17,0 —78,0 mg |
Wapń | 52,0 —114,0 mg | ||
Żelazo | 0,9 — 1,1 mg |
Cebula
Cebula należy do najważniejszych i najbardziej popularnych warzyw. Jej popularność wynika z wysokich wartości smakowych, zdrowotnych i odżywczych.
Cebula działa na organizm ludzki odkwaszająco ponieważ zawiera dużo substancji o charakterze zasadowym. Zawarte w soku cebuli fitoncydy. hamują rozwój niektórych bakterii chorobotwórczych m.in bakterii ropnych. Składniki cebuli powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, zapobiegając w ten sposób sklerozie oraz przyczyniają się do zwiększonego wydzielania soków trawiennych.
Cebula ma mało witamin i związków mineralnych, ale ma cudowną wprost właściwość rozpuszczania fibryny. Fibryna czyli włóknik, jest to nierozpuszczalne białko tworzące się podczas krzepnięcia krwi. Fibryna jest jednak niebezpieczna dla ludzi, którzy prowadzą mało ruchliwy tryb życia. Do tej pory nie wiadomo, jakie składniki cebuli rozkładają fibrynę, ale fakt ten jest stwierdzony, jak również to, że właściwość tę posiada zarówno cebula surowa, jak i gotowana lub smażona.
Szczypior również ma właściwości rozpuszczania fibryny. Cebula winna znaleźć się w przynajmniej jednym posiłku dziennie.
Tabela. Skład chemiczny cebuli
Składniki | Zawartość w 100 g części jadalnej | Składniki | Zawartość w 100 g części jadalnej |
Woda | 86,0 — 89,0 g | Cynk | 1,4 mg |
Białko | 1,0— 1,4 g | Fosfor | 40,0 —44,0 mg |
Tłuszcz | 0,1 — 0,4 g | Fluor | 0,024— 0,060 mg |
Cukrowce | 9,44— 10,0 g | Jod | 0,002 mg |
Błonnik | 0,71— 0,80 g | Karoteny | 0,010— 0,049 mg |
Witamina E | 0,2 mg | ||
Związki nieorganiczne | 0,57— 0,60 g | Witamina B1 | 0,030— 0,040 mg |
Sód | 7,0 — 10,0 mg | Witamina B2 | 0,020— 0,040 mg |
Potas | 149,0 —200,0 mg | ||
Wapń | 30,0 — 32,0 mg | Kwas nikotynowy | 0,11 — 0,32 mg |
Mangan | 0,05— 0,36 mg | Witamina B6 | 0,098— 0,17 mg |
Żelazo | 0,5 mg | Kwas foliowy | 6,1 — 8,1 ng |
Kobalt | 0,013 mg | Witamina C | 6,0 —10,0 mg |
Miedź | 0,08 mg | Izotiocyjanian allilu | 57,2 mg |