W pierwszym okresie choroby przez 24—48 gadzin chory nie otrzymuje nic doustnie, jedynie, o ile lekarz to zaakceptuje, podajemy niewielką ilość herbaty. W tym okresie zalecane jest płukanie jamy ustnej naparem rumianku lub mięty. Następnie stosujemy dietę kleikową, kaszę na wodzie, ryż, kaszkę mannę, sucharki, słabe wywary warzywne, lane kluski, kakao na wodzie. W miarę poprawy dodajemy tarte jarzyny z dodatkiem masła. Unikamy dodatku wywarów (szczególnie tych z koncentratów) na warzywach konserwowanych, marynat, suchych nasion roślin strączkowych (ale nie młodych np. fasoli, groszku) kapusty, napojów gazowanych (częsty błąd!) lodów, ostrych przypraw. Pamiętamy, by tłuszcz podawać w niewielkich ilościach, gdyż duże ilości tłuszczu hamują ruchy żołądka i wydzielanie soku żołądkowego. Choremu na przewlekłe zanikowe zapalenie żołądka zalecamy powolne, dobre żucie pokarmu, unikanie picia większych ilości płynu w czasie
jedzenia.
Choremu na nadkwaśność dajemy pokarmy papkowate (aby uniknąć żucia, które wzmaga wydzielanie soku żołądkowego). Ostatni posiłek podajemy na kilka godzin przed snem, ponieważ chory po jedzeniu nie może leżeć.
Gdy chory winien wydzielać, więcej soku żołądkowego podajemy soki warzywne. Stwierdzono, że najwięcej soku żołądkowego wydziela się po podaniu soku z buraków, następnie kapusty i kalarepy. Najsłabszym bodźcem okazał się sok z kalafiorów. Dla lepszego rozeznania podano dwie tabelki, które powinny być pomocne w układaniu jadłospisu dla chorych na niedokwaśny nieżyt żołądka i nadkwaśność żołądka.
Zestawienie pokarmów dozwolonych i przeciwwskazanych w przewlekłym niedokwaśnym nieżycie żołądka
Produkty | Dozwolone | Przeciwwskazane |
Napoje | Herbata, kawa zbożowa, buliony, rosoły, kefir, wody mineralne jak: „Karol” — Iwonicz, „Tytus” — Rymanów, „Kryniczanka” — Krynica | Kawa prawdziwa, kakao, napoje alkoholowe |
Pieczywo i produkty zbożowe | Bułki, pieczywo półcukiernicze, sucharki, grzanki, torty, wszystkie rodzaje kasz, kasze grube, przecierane, cienki makaron — nitki, gwiazdki | Pieczywo świeże, razowe, grube makarony — tzw. kolanka |
Mleko i nabiał | Mleko jako dodatek do herbaty, kawy zbożowej, zup, kefir, jogurt, słodki twarożek, ser biały, jaja na miękko, omlet na parze | Mleko pełne, mleko zważone, sery twarde, fermentowane, jaja na twardo, sadzone, w majonezie |
Warzywa i owoce | Soki owocowe, kompoty przecierane | Surowe owoce, w całości ze skórką, owoce niedojrzałe |
Tłuszcze | Masło, oliwa, słodka śmietanka, olej sojowy, słonecznikowy, żółtko jaj | Ceres, margaryna |
Desery | Lekko słodzone soki owocowe, kremy — karmelowy, waniliowy, cytrynowy. Kisiel, kompoty przecierane, galaretki owocowe, biszkopty, herbatniki, sucharki | Torty, ciasto francuskie, makowiec, czekolada, nugaty, chałwa, pączki, faworki, lody |
Przyprawy | Cukier, sól, kminek, koperek, szczypiorek, kwasek cytrynowy, mlekowy, wanilia, sok z cytryn, pomidorów | Pieprz, papryka, musztarda, chrzan, ocet, liście laurowe |
Zestawienie pokarmów dozwolonych i przeciwwskazanych w nadkwaśności żołądka
Produkty | Dozwolone | Przeciwwskazane |
Napoje | Słaba herbata, kawa zbożowa z mlekiem, wody alkaliczne — rozcieńczony „Zuber”, szczawnicka „Magdalena” | Mocna herbata, kawa ziarnista, napoje gazowane, alkoholowe |
Pieczywo | Białe, czerstwe, pszenne, pieczywo półcukiernicze, sucharki, grzanki, tosty | Pieczywo razowe, wszelkie świeże |
Mleko, v nabiaj^ | Mleko słodkie i kwaśne, słodka śmietanka, masło, słodki twarożek, ser śmietankowy, jaja surowe, gotowane na miękko, w omlecie | Maślanka, serwatka, kefir, jogurt, sery podpuszczkowe, jaja na twardo, sadzone, w majonezie |
Tłuszcze | Masło, oliwa *, słodka śmietanka, żółtka jaj, mleczko migdałowe, olej słonecznikowy | Ceres, margaryna, kwaśna śmietana |
Produkty
mączne |
Kasza manna, krakowska, ryż, sago, lane kluseczki, delikatne gatunki makaronu | Kasze gryczana i owsiana, grube makarony, kluski kładzione, naleśniki, bliny |
Warzywa | Ziemniaki, marchew, buraczki bez octu, szpinak, groszek zielony, pomidory bez skórki, delikatne liście sałaty, główki szparagów, głównie w postaci puree | Ziemniaki smażone, w mundurkach, wszystkie gatunki kapusty, ogórki, rzodkiew, brukiew, korniszony, jarmuż, cebula, czosnek, fasola, groch, bób, grzyby |
Owoce | Kompoty przecierane z jabłek, czereśni, truskawek, malin, brzoskwini, moreli. Jabłka pieczone, | Owoce surowe w całości, owoce suszone, agrest, orzechy, śliwki, porzeczki |
Owoce | tarte, banany, pomarańcze, mandarynki, rozcieńczone soki owocowe | |
Desery | Przecierane kompoty, galaretki owocowe, kisiele mleczne mało słodzone, sucharki, herbatniki | Wszystkie słodycze skoncentrowane, czekolada, torty, chałwa, konfitury, pączki, faworki |
Przyprawy | Sól w ograniczonej ilości, cukier, wanilia, cynamon, sok z pomidorów, cytryna, kwasek cytrynowy | Ocet, pieprz, musztarda, chrzan, papryka, liście laurowe, kostki bulionowe, maggi |
* W nadkwaśności dobrze jest podać 1—2 łyżki stołowe oliwy na 15 minut