Marchew – Jarmuż – Ziemniaki

Uprawiane w Polsce odmiany marchwi mają korzenie długości 4—35 cm, grubości 3—7 cm. Kształt korzenia może być wrzecionowaty, stożkowy, cylindryczny, owalny lub kulisty. Marchew dobrej jakości powinna odznaczać się delikatną konsystencją miąższu, słodkim smakiem i intensywną barwą, korzenie powinny być niepopękane, bez bocznych rozgałęzień i uszkodzeń przez szkodniki.

Marchew zawiera dużo witaminy A od 1500 do 6500j.mn. (a karotenu około 2—3 razy więcej) ponadto witaminy B1, B2, PP, K i troszkę C; związków mineralnych ma też sporo: wapń, żelazo, fosfor, miedź, jod, a najwięcej potasu. Zestawieniu witaminy A z potasem zapewne zawdzięczamy, że marchew zjędrnienia ciało i wspaniale wpływa na urodę i karnację skóry.
Poleca się ją wszystkim od niemowlaków do staruszków

Najlepiej jadać marchew w postaci surówki, jak najcieniej obraną. Ma tylko jedną wadę, ze niezwykle łatwo chłonie wszystko, co się w glebie znajduje, a więc wszystkie środki ochrony roślin. Dlatego marchewka dla niemowląt i do produkcji odżywek dla dzieci musi pochodzić z upraw specjalnych, bez środków ochrony roślin. Najczęściej niebezpieczeństwo spożycia marchwi „nafaszerowanej” środkami ochrony roślin występuje przy uprawie „piętrowej”, a więc pod drzewami np. w ogródkach działkowych.

Tabela. Skład chemiczny marchwi

Jarmuż jest warzywem kapustnym lekko zasadotwórczym (+0,2), bogatym w wapń — 200 mg i karoten — około 7000 j.mn. (lepiej przyswajalny niż z marchwi). Zawiera sporo witaminy C (20—40 mg, nawet po przemarznięciu na polu — a dobrze się przechowuje pod śniegiem), trochę witaminy E, a także witaminy B6 i K. Ma dużo soli mineralnych: 250 mg wapnia, 30 mg magnezu, 560 mg potasu, 2 mg żelaza, 100 mg fosforu, co stawia go w rzędzie warzyw polecanych dzieciom. Ma również dużo siarki.

Jarmuż przemarznięty jest smaczniejszy od świeżego, bo ma więcej cukru, a mniej goryczki. Jarmuż można przyrządzać podobnie jak szpinak.

Tabela. Skład chemiczny jarmużu

Ziemniaki

Smak ziemniaków zależy głównie od zawartości tzw. suchej masy, większa zawartość azotu powoduje ostrość smaku kłębów. Jest to częściowo wyjaśnienie, dlaczego ziemniaki uprawiane na nawozach sztucznych, a szczególnie przeazotewane, nie tylko ciemnieją, ale i smak mają wyjątkowo zły. Chemicy mówią, że zostaje naruszony odpowiedni stosunek między potasem a azotem, ale wiadomo, że nie tylko o to chodzi.

Dobry ziemniak jadalny to 11—17% skrobi, białko o wysokich walorach (najlepsze białko roślinne naszych pól) 1,5— 2,5%, dużo związków mineralnych, a więc: sód, potas do 600 mg, magnez 15—39 mg, wapń 2,9—17 mg, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor 31—86 mg, fluor, chlor, jod; witaminy prawie w komplecie: witamina K, witamina B1, witamina B2, kwas nikotynowy, kwas pantotenowy, witamina B6, biotyna, witamina (od 5 do 60 mg, duże wahania sezonowe i odmianowe). Dobre ziemniaki jadalne zawierają w 100 g od 0,35 do 3 g fruktozy i tylko 0,1—0,2 g tłuszczu.

Warto wiedzieć, że ziemniaki wspaniale regulują równowagę kwasowo-zasadową organizmu, i że ich smak niezwykle łatwo harmonizuje z większością surowców diety.

Tabela. Skład chemiczny ziemniaków