Trądzik towarzyszy kolejnym pokoleniom od wieków, ale rzeczywista wiedza o przyczynach jego powstawania i skuteczne metody rozprawiania się z nim istnieją od stosunkowo niedawna. Nic dziwnego, że wokół „pryszczatego problemu” narosło wiele przesądów. Zweryfikujmy kilka popularnych twierdzeń.
Trądzik dotyczy 80 proc. osób w wieku nastoletnim, ale zdarza się, i to coraz częściej, starszym. Główną rolę w jego powstawaniu odgrywają zmiany hormonalne, związane ze wzrostem poziomu męskich hormonów, androgenów, które pobudzają rozrost gruczołów łojowych (androgeny produkuje również organizm kobiety). Uaktywnienie się gruczołów łojowych w dojrzałym wieku może być też reakcją na chlor, źle dobrane kosmetyki i leki (sterydy, jod).
W stanach frustracji organizm wydziela androgeny. Dlatego często osoby dotknięte tym defektem tkwią w błędnym kole -z powodu krost wpadają w depresję, ta zaś nasila objawy trądziku.
Wprawdzie z powodu pojedynczych krostek nie ma co bić na trwogę, ale często pojawiające się, oporne wobec parafarmaceutycznych specyfików, powinny skłonić nas do wizyty u dermatologa. Kobiety niech zasięgną jego rad koniecznie, gdy krostom towarzyszą objawy świadczące o wzroście poziomu androgenów: owłosienie ciała, nieregularne cykle.
Trądzik można wyleczyć. W łagodnych jego postaciach często wystarczy aplikowanie maści z kwasem salicylowym, krzemowym, cynkiem, antybiotykami, a szczególnie z kwasem retinowym (Retin A). Gdy miejscowe stosowanie nie przynosi efektów, zaleca się leki doustne (w przypadku kobiet konieczne jest często leczenie hormonalna). Rewelacją ostatnich lat jest Roaccutane, zawierający pochodną witaminy A. Kilkumiesięczna terapia jest kosztowna, ale skuteczna – prawie połowa pacjentów nie ma nawrotu choroby.
Trądzik pospolity — w diecie ograniczamy jedynie ilość przypraw, zmniejszamy ilość tłuszczu, a zwiększamy ilość spożywanych warzyw, owoców, potraw mącznych. Należy zwalczać zaparcia przez podawanie np. mleka.
W trądziku różowatym dodatkowo zmniejszamy ilość soli, usuwamy z diety kawę, herbatę i alkohol.
Czyraczność — o ile nie jest wywołana cukrzycą, wymaga diety z małą zawartością węglowodanów (szczególnie jedno i dwucukrowców). Często dodajemy do posiłków, lub w okresie międzyposiłkowym, drożdże. Drożdże należy podawać po uprzednim zalaniu ich odpowiednią ilością wrzącego mleka lub innego płynu np. soku owocowego.
Łuszczyca — dobre efekty uzyskuje się stosując po około 3 dniach głodówki dietę opartą na następujących produktach chleb mieszany, śmietanka, ryż, ziemniaki, kapusta, kukurydza, kalafiory, selery, jabłka, śliwki. Utrzymywanie niedoborów pokarmowych, a szczególnie białka przez pewien czas działa na ogół korzystnie przy łuszczycy.
W części dotyczącej zasad żywienia omówiliśmy między innymi rolę i działanie poszczególnych witamin. Tu jedynie sygnalizujemy, że wiele chorób skóry może być leczone poprzez ułożenie diety szczególnie bogatej w określone witaminy. Dietę taką musi kontrolować jednak lekarz.